Makina Mühendisi

Yapısal Çelik, CE Markası ve ISO 3834

ISO 3834, Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları, yaklaşık 20 yıldan beri yine bir Avrupa standardı olan EN 729 olarak bilinmekteydi. 2005 yılında ISO standardı olma sürecinde standart numarası değişmiş ve 2-3-4 şeklinde farklı kalite seviyelerini belirleyen bölümlere ayrılmıştır. Kaynaklı imalat yapan bir çık firma önceleri bu yeni standarda geçişi önemsememiş, ancak diğer standartlardan ISO 3834 standardına yapılan atıflar arttıkça önemi artmıştır.

Yapı Malzemeleri Regülasyonu (CPR) ile birlikte yapısal çelik endüstrisinin tamamı ISO 3834 gereklerini yerine getirmek zorunda kalmıştır.

Yapı Malzemeleri Regülasyonuna göre piyasaya sürülecek tüm yapısal çelik işlerinin CE markası olması gerekmektedir. Ürüne CE markalaması yapılabilmesi için ilgili harmonize standardın gereklerine göre imal edilmiş olması gerekir. Harmonize standartlar, ürünün minimum sağlık ve güvenlik şartlarına uyması için gerekli şartları belirler.

Yapısal çelik ve alüminyum malzemeleri için 2014 yazından itibaren CE markalama zorunluluğu vardır. Yapı Malzemeleri Regülasyonu, CE markalama yapacak üreticilerin Fabrika Üretim Kontrolü (FPC) Sistemini kurmasını ister. Bu sistem ile ürünün tasarım ve servis kriterlerine uygun olduğunu, diğer bir değişle yazılı prosedürler takip edilerek üretildiğini garanti altına alır.

Yapı Malzemeleri Regülasyonu, Fabrika Üretim Kontrolü Sisteminin akredite bir kuruluş tarafından onaylanmasını ister.

EN 1090, Bölüm 1, Madde 6.3, Fabrika Üretim Kontrolü'nde FPC sisteminin ISO 9001 gereklerini yerine getirmesi ve standartta atfedilen diğer gerekliliklere uyması beklenir.

Kaynak işleri ISO 9001 standardında özel proses olarak tanımlanmakla, kaynak işlemi için ilave kontrol ve işlemler gerekmektedir. EN 1090 standardı da kaynak işleri için ISO 3834 standardının ilgili bölümlerine atıf yapmaktadır.

EN 1090-2 Çelik Yapı Malzemeleri Uygulama Standardı, yapılan işleri 4 ana uygulama sınıfına ayırır. EXC 1'den EXC 4'e kadar şart ve gereklilikleri artan uygulama sınıfları, yapının cinsi, kullanım amacı, malzemesi, üretim yöntemi gibi kriterlere göre belirlenir. Uygulama sınıfı 3 ve 4, kaynak işlemleri için, ISO 3834 standardının bölüm 2'sine yönlendirir.

Ayrıca hem EN 1090 hem de ISO 3834 kaynak işlerinin kontrolü ve takibi için bir kaynak koordinasyon personeline ihtiyaç duyar. Kaynak koordinasyon personelinin görev ve sorumlulukları ISO 14713 Kaynak Koordinasyon Personeli Standardında belirtilmiştir. Standartta personelin bilgi seviyesi basit, özel ve detaylı olarak üç seviyeye ayrılmış ve bu seviyeler ISO 3834 ve EN 1090 standartlarında da kullanılmıştır.

Çelik yapı malzemesi imal eden bir üreticiden Yapı Malzemeleri Regülasyonuna göre EN 1090-2 gereklerine uyması ve buna bağlı olarak ISO 3834 gereklerini yerine getirmesi beklenir. Standartlara göre yapılan talimat, prosedür ve uygulamaların da akredite bir üçüncü taraf tarafından onaylanması gerekir.