Makina Mühendisi

Yapısal Çelik İşlerinde Toleranslar

Standartlarda belirtilen toleranslar normal yapılar için gerekli olan doğruluğu göstermektedir. Ancak yapının bazı bölümleri için şartnamelerde özel toleranslar da belirtilebilir. Bazı durumlarda bu özel toleranslara uymak ve bu toleransların uygunluğunu denetlemek maliyetli olabilir.

Özellikle büyük yapısal parçaların hassas toleranslarında sadece değer belirtmek yeterli olmayacaktır. Tolerans değeri yanında çevre şartları da belirtilerek uygun şartlarda ölçüm alınmasını sağlayarak, ölçümün tekrarlanabilirliği sağlanmalıdır. Özellikle sıcaklıkla genleşebilen bir malzeme olan çelik, hava sıcaklığından ve güneş ışınlarından etkilenebilmektedir.

Yapısal çelik işlerindeki toleransları iki ana kategoriye ayırmak mümkündür. Bunlardan birisi imalat, diğeri de montaj toleransıdır.

İmalat Toleransları

Elemanların doğrusallık, boy, bağlantıların konumu, deliklerin yerleri imalat toleransı olarak belirtilir. Modern makina ve ekipmanlar kullanılarak yapılan bir imalat, standartlarda tarif edilen toleranslardan çok daha hassas sonuçlar vermektedir.

Montaj Toleransları

Bitmiş binanın genel ölçümü, dikliği, katlar arası mesafeler gibi toleranslar montaj toleransı olarak adlandırılır. Genellikle asansör, kaplama, cephe elemanlarının bağlanacağı yerler için daha hassas toleranslar istenmektedir. İmalat toleranslarından da etkilenen montaj toleransları, temel, beton ya da zemin hareketleri gibi etkenlerden de etkilenir.