Makina Mühendisi

Kaynak Pozisyonlarının Kaynak Kalitesine Etkisi Nedir?

Düz kaynak pozisyonunda çalışma açısı (kaynağın her iki yanına göre açı), iş parçasına 90 derece olacak şekildedir. Bu şekilde dolgu malzemesi direk olarak kaynak ağzının merkezine yönlendirilir. Kaynak ağzının her iki yanına doğru yapılan salınım daha geniş açıklıkların doldurulmasına ve daha geniş kaynak elde edilmesine imkan sağlar. Geriye doğru yapılan salınımlar doldunun ve nüfuziyetin artmasını sağlar. Hareket açısı ile de yine kaynağın genişliği, yüksekliği ve nüfuziyeti ayarlanabilir.

Köşe kaynağında çalışma açısı iş parçasına 45 derece (yada farklı açılarda birleştirilmiş malzemeler için her iki parçaya eşit açıda) olmalıdır.

Çok pasolu kaynak yapıldığında düzensiz kaynak dikişi ve yanma oluğu oluşmaması için çalışma açısı bir miktar değiştirilmelidir.

İdeal kaynak pozisyonu düz pozisyondur. Ancak işin ve parçanın gereklilikleri nedeniyle farklı pozisyonlarda da kaynak yapmak mümkündür. Düz kaynak dışlındaki pozisyonlarda (dik, yan, tavan vb.) yerçekiminin olumsuz etkileri ortaya çıkmaktadır. Yerçekimi, kaynak banyosunu aşağı doğru çekerek, kaynak şeklini ve nüfuziyeti bozacaktır. Gazaltı kaynağında voltajı biraz düşürerek, tel sürme hızını azaltmak daha küçük kaynak banyosu oluşmasına ve kontrolün artması sağlayacaktır.

Her pozisyonda kaynak yapılırken elektrod yada torcun rahat hareket edebilecek, kaynak bölgesinin rahat görülebileceği bir konum seçilmelidir.

Yatay pozisyon

Yatay pozisyonda kaynak yaparken saplama ve sürükleme teknikleri kullanılabilir. Bunun yanında çalışma açısı yerçekiminin ektisini azaltmak için 0 – 15 derece aralığında tutulur. İlerleme yavaş olması veya fazla dolgu malzemesi kullanılması kaynağın sarkmasına neden olur.

Dik pozisyon

Yukarıdan aşağı kaynak genellikle çok ince malzemelerde kullanılabilir. Çünkü kaynak nüfuziyeti çok düşük olacaktır. Eriyen kaynak metali aşağı doğru akacağından ilerleme hızı yüksek olmalıdır.

Aşağıdan yukarı kaynak kalın malzemelerde tercih edilir ve nüfuziyeti yüksek bir yöntemdir. Aşağıdan yukarı alın ya da köşe kaynağı yapılırken ark kaynağın iki kenarı arasında salınım yaptırılır. Bu şekilde bir sonraki salınıma kadar bölgenin katılaşması sağlanır.

Tavan pozisyonu

Tavan kaynağında ısı girdisi düşürülerek, hızlı ilerlenerek ve kaynak dikişi dar tutularak akma engellenebilir. Bu pozisyonda kaynağın altında durulmamalı ve yanmaya karşı tüm önlemler alınmalıdır.