Makina Mühendisi

Kaynakta Biçim Değişiklikleri

Kaynağın doğru ve düzgün şekilde uygulanabilmesi için dikiş ilerledikçe kenarların birbirine göre durumu değişmemeli aralarındaki açıklık hep aynı kalmalıdır. Bunu sağlamak için puntalama işlemi yapılır.

Tespiti güç veya ağır parçalarda puntalamadan önce bunların uygun aralığa getirilebilmesi için işkenceler kullanılır. Diğer taraftan küçük iş parçalarında şekil değişiklikleri olmaması için kalıplardan yararlanılır.

Punt alama işlemininde belirli kurallar vardır. Bunlar:

Kayanaklı birleştirmenin başarılı olabilmesi için, kesinliklepunt alama yapılmalıdır.
Punta dikişleri aralıklı ve kısa olmalıdır.
Kayanak işleminde kullanılacak elektrod cinsi ile puntalamada kullanılan elektrod cinsi aynı olmalıdır.

Punt alama işlemi yapılırken iki iş parçasının birbirine yaklaşmaması için gerekli önlem alınmalıdır.

Puntanın ne kadar aralıkla olacağının tespiti iş parcasının kalınlığına bağlı olarak belirlenir. Burdaki amaç iş parçası puntalandıkt an sonra aralığın korunmasıdır. Kaynaklı birleştirme yapılacak iş parcasının kalınlığı;

• 5 mm’den az ise; punta aralığı, parca kalınlığının 30 katı alınır.
• 5 mm’den fazla ise; punt aralığı, parca kalınlığının 20 katı olarak alınır.

Kaynak Sonrası Biçim Değişiklikleri

Kaynak yerinin erimesi esnasında, ısıdan et kilenen met al genleşir; fakat soğuk kısımlar genleşmeye engel olur ve dolayısıyla kaynak edilen iş parçasında çekme ve çarpılma meydana gelir. Kaynak sonrası ortaya çıkan çekme ve çarpılmalar, görünüşlerine göre şu şekilde sınıflandırılır:

• Enine çekme
• Boyuna çekme
• Açısal çekme

Parçada kaynak dikişine dik eksen boyunca ortaya çıkan çekmeye enine çekme denir.

Parçanın kaynak dikişi yönündeki ekseni boyunca çekmesi, boyuna çekme diye adlandırılır.

Açısal çarpılma, enine çekmenin bir özel şekli olup, parçanın ilk başlangıçtaki durumuna göre bir açı kadar çekmesidir. Ortaya çıkan açısal çarpılmanın büyüklüğü kaynak ağzının şekline, pasoların miktar ve sırası ile parça kalınlığına bağlı olarak değişir.